Du tenkjer heilt feil dersom du trur at dette er ein tekst om den svenske pop-gruppa ABBA. Eg fekk nemleg ein sprø idé om å skriva ein enkel tekst om det fyrste oppslagsordet i Norsk Ordbok. Dette tenkte eg før eg hadde sett kva ord det var. Om eg ikkje reknar med bokstaven ‘a’ og ulik dialektbruk av ‘a’, er det fyrste ordet abba og abbast. Det står oppført som verb frå Valdres, og det tyder ‘å stri med’, ‘dragast med’. Om vêret kunne det seiast at «det abbar så med det«, i meininga ‘veret er utrygt’. Eit anna uttrykk er «han har skilleg noko å abbast med». Det forstår me utan vidare. Eg veit ikkje om verbet vert brukt i Valdres i dag. Men fenomenet er til stades for oss alle; me har alle vårt å streva eller dragast med.
Eg kom til å tenkja på den næraste månaden, fram til stortingsvalet er over 11. september. Då skal me dragast med politikarar som gjer seg lekre for oss, som skal overtyda oss om at dei har gode løysingar på både reelle og fiktive utfordringar. Me skal abbast med kandidatar som stendig går i strupen på kvarandre for å visa oss tilskodarane at dei kan tyna kvarandre, i alle fall verbalt sett. Det er mogeleg at eg har opplevt for mange valkampar, men det går lenger og lenger tid mellom dei gongene eg opplever at valkampduellar liknar på ei opplyst og opplysande samtale. Når duellantane set i gang med å ramsa opp dei innlærte formuleringane, når dei slår kvarandre i hovudet med slagord og pratar i munnen på kvarandre, går rullegardina ned hjå meg. Då set meg til med Faktisk.no for å sjå kva kritisk journalistikk kan gjera, nettopp for å opplysa oss. So langt har dei ulike artiklane der stått for den positive opplevinga i den begynnande valkampen.
No er det vel slik at politikarane våre berre reflekterer det samfunnet me lever i. Opplyst og opplysande samtale er ikkje noko mål. Det gjeld å «ta» motstandaren framfor å forklara eigen politikk. Det finst nok heiderlege unntak, men dei er so absolutt i mindretal. Kanskje kunne det vera ein idé i slike valkampperiodar å søkja seg inn på kurs for å verta det andre oppslagsordet i Norsk Ordbok. Du undrar kanskje kva det er. Jau, det er abbed. No er det vel mange av oss som ikkje maktar å leva opp til alle kravspesifikasjonane. Men reint teoretisk kunne kanskje eit klosteropphald på abbedkurs gjera godt for nokon kvar. I alle fall ville det ha vore ei eksotisk avveksling frå norsk valkamp. Men, abbedane har nok sitt å abbast med, dei òg.
