Stikkordarkiv: gammaldans

Meistring

Ytre sett viser fotografiet ei sokalla «woodblock», eit enkelt slaginstrument, som i dette tilfellet har vorte brukt mykje. Instrumentet har sikkert tolt tusenvis av slag. Bak det skamfarne ytret gøymer det seg eigentleg ei lita meistringssoge. Instrumentet tilhøyrer sonen min, ein sterkt funksjonshemma mann i 40-åra. Han har cerebral parese etter ein fødselskade, må sitja i rullestol, har sterkt redusert språk og må ha hjelp med alt. Han er ein av dei som signaliserer til ukjende folk alle begrensingane som kapslar inn livet.

Høgrearmen fungerer so nokolunde. Det gjer at han kan eta litt sjølv, kan kasta ball og elles utføra enkle praktiske gjeremål, slik som å slå takten på ei «woodblock». Musikk har i alle desse åra betydd mykje for han. Best likar han rytmisk musikk, med gammaldans som ein klar favoritt. Det er tydeleg at han «forstår» musikken, men maktar ikkje å slå takten slik som me andre klarer det. Alle rørsler med høgrearmen går svært seint. Kommunikasjonen mellom hjerne og arm fungerer dårleg. Han har likevel lært seg ein teknikk der han fell inn med taktslag anten fyrst i ein melodi, eller på siste taktslaget. Me kan sjå korleis han konsentrerer seg intenst om å høyra på melodien for så å koma med eit kraftig slag på slaginstrumentet på siste taktslaget. Han lyser opp i andletet og viser for all verda at jau, eg klarte det denne gongen òg. Same teknikken bruker han på songtekstar, der han kjem inn med rett ord på siste ordet/stavinga i ei line, eller det siste ordet i verset. Slik kommuniserer han uventa aktivt med dei rundt seg og får ofte positive tilbakemeldingar om kor flink han er til å hugsa songar.

Meistring er på ingen måte det fyrste folk vil tenkja på når dei som ukjende møter sonen min. Mange vil nok leggja merke til alt han ikkje kan gjera og utføra. Det er lett å forstå. Han maktar likevel å formidla og oppnå sosial kontakt trass alle begrensingane. Og den skamfarne «woodblocka» viser for all verda at bak eit tilsynelatande hjelpelaust ytre lever det eit musikalsk sinn som bokstavleg talt meistrar å slå seg inn i musikkgleda med ei kraftig markering av siste taktslaget.

«Gje meg ein h!»

«Gje meg ein h!» sa han far. Me sat på ungdomshuset Krossvoll på Lofthus og spelte til dans på ein bygdafest; han på hardingfele og eg på piano. Fela måtte stemmast att, og eg slo laus på h-en so far kunne høyra tonen gjennom omen av folk i godlag, ventande på ein ny danseslått.

«Gje meg ein h ein gong til!» sa han far, medan han streva med å få strengen til å sitja. «Helsikes vrang i kveld, den kvarten,» sa han far. Han likte ikkje å ha lange pausar mellom dansane når stemninga på dansegolvet var god.

«Gje meg ein h!» sa han far. Han hadde lært meg å basa til fela på piano. Enkelt var det, berre reine akkordar, ikkje eingong ein septim-akkord.

«Er det bra no?» spurde han far. Han strauk over strengen medan eg på nytt slo på h-en. Etter nokre kontrollerande drag over strengene kom det kort og konsist: «Me spelar ei polka», og sette i gang. Folket på golvet fylgde med, dei lét seg dra inn i ein drivande danserytme med skikkeleg dynt.

«Gje meg ein h!» sa han far og lærte meg at harding-lyden av gamaldans, runddans eller valsa-spel er hardingfeler i lag med piano.