Kategoriarkiv: Ukategorisert

Å sola seg i glansen

Jammen gjer det godt stundom å bryta ut i glede når nokon av «oss» gjer det overlag godt i internasjonal samanheng. Slik som Jon Fosse, som får Nobels litteraturpris. Det vert ein pris til landet, til norsk litteratur, til nynorsk språk, og ikkje minst til vestlendingar, hardingar, kvemmingar og strandebermingar. Me har so mange solhattar me kan ta på oss, og me bryr oss ikkje det slag om å ta på oss solfaktor for ikkje å verta solbrende.

Den eruptive gleda får ein NRK-journalist til å fortelja til all verda at hen vart so glad at hen nesten tissa på seg. Andre har ikkje ord, men fomlar fram nokre usamanhengande setningar som inneheld dei sterkaste adjektiva om glede som dei kan koma på i farten, midt i den heite solinga.

Etter ei tid går den euforiske glans-gleda over. Puls, nyrer og andre kroppsfunksjonar rekalibrerer seg til ein normaltilstand. Då kjem det inn snusfornuftige tankar om  at det berre er nokre få personar, fyrst og fremst Jon Fosse sjølv, som har medverka til at Nobel-komiteen og den litterære, globale verda har fått med seg at ein forfattar frå ein vestlandsfjord skriv litteratur som verda treng, har godt av og set pris på. I normaltilstanden veit me at glans-glede på vegner av eit «oss» er ferskvare, som ein perfekt Crème Brûlée: den velsmakande gleda varer berre ei kort beite.

Før me veit ordet av det, kan ynsket om å vera del av ein suksesshistorie gå over til botnlaus fortviling, når landslaget tapar (u)fortent i fotball, når nokon smør seg bort i skisporet og andre surrar med aksjekjøp. Nei, me skal nyta strålane frå suksess-glansen frå ein av «oss» so ofte og so lenge me kan få det til. Det er godt for velværet. Og nedturane kjem før ein veit ordet av det.

Skifte av beite

No i august 2023 er det akkurat 30 år sidan eg skifte beite i yrkeslivet. Etter over 20 år som yrkesutøvar i museum kraup eg opp på «byråkrat»-gjerdet, der eg hadde oversyn over heile museumslandskapet. Heilt sidan studietida hadde eg nok vore tiltrekt av rollen som observatør, på jakt etter mønster og samanhengar. I museumskvardagen vart det sjeldan tid til observerande analysar. Då galdt det å få ting til å skje, ofte kjapt, for å kunna gjera eit museum relevant for ei pulserande omverd. Absolutt interessant og gjevande, spesielt åra på Maihaugen, der me fekk rammevilkår i samband med OL-utbygginga som gjorde det mogeleg med ei omfattande utbygging, i alle fall samanlikna med det som var vanleg på 1980- og -90-talet. Då tida som åremålstilsett nærma seg slutten, passa det godt med eit skifte då utbyggingsprosjektet var gjennomført i 1993. Rolla som utgreiar og etter kvart forfattar av kulturpolitiske dokument passa meg godt. Som kulturbyråkrat var det mogeleg å observera og analysera ulike saksfelt med tanke på å stimulera til meiningsfull utvikling. Samstundes måtte ein vera heilt innforstått med at det som kunne verka fagleg fornuftig, ikkje alltid vart oppfatta som politisk fornuftig og ynskjeleg. Det gjer spenningsfeltet mellom faglege vurderingar og politikk ekstra interessant.

Då eg skifte beite for 30 år sidan, fekk eg eit todelt arbeidsliv; den fyrste halvparten som aktiv i museumsfeltet, den andre halvdelen som observerande byråkrat. Begge halvdelane var prega av at eg var heldig med rammevilkåra, som det heiter i byråkratspråket.